11. Plaza de Toros Santander

 By: Unknown    04:11     No comments

Vandaag doe ik maar een ding, maar ik ben er wel een tijdje mee bezig denk ik. Ik ben in Santader om zoveel mogelijk te weten te komen over de corrida de toros, het stierengevecht. Voor mij een soort of alles of niets. Ik heb me expres niet vooraf gemeld, want ik was bang van te voren te worden afgewimpeld. Op deze manier kan dat niet, maar ik loop wel het risico dat ze dat alsnog doen. Alles rond stierengevechten is contractueel dichtgetimmerd met tv-rechten en perscontracten.

Ik moet dus op de een of andere manier met of zonder hulp van de Plaza de Toros naar binnen. Ik hoop dat ze me dan alles laten zien. Dat is het mooiste wat kan gebeuren. In het slechtste geval kom ik helemaal niet binnen. Een tussenweg is vanaf de tribune filmen en kijken of ik dan iemand aan de tand kan voelen. Maar de JVC is daar eigenlijk te groot voor, dat valt vast op.

Het is het nu tegen 12 en ik ga naar de stad. Ik weet waar ik moet zijn en dat er komende week iedere dag gevechten zijn, dus de kaartverkoop is zeker open.

Plaza de toros in Santander

Ik ben al even aan het rondkijken, helaas is het allemaal voetvolk, mensen die niet of nauwelijks mee willen of kunnen werken. Ik weet niet of het ligt aan wat ik wil, maar ze zijn huiverig om me verder te helpen. Ik ontkom niet aan het idee dat ze niet zitten te kijken op pottenkijkers.

Affiche Feria del Norte

Ik doe alsof ik gek ben en gewoon blijf vragen naar een contactpersoon. Uiteindelijk na anderhalf uur zeuren ga ik weg met het mailadres van de Plaza de Toros. Het is een adres dat ik nog niet had gevonden en een telefoonnummer dat ik ook niet ken. Daarna besluit terug te gaan naar de camping om eerst een goede mail te gaan versturen. Met wat ik heb gekregen kan ik het een en ander achterhalen. Binnen een uur heb ik de mailadressen van het bestuur van de Plaza de Toros. Ik na wat zoekwerk weet ik dat er drie voor de gemeente Santander werken. Ik stuur de  eerder gemaakte brief met een paar aanpassingen via e-mail naar de bestuursleden. Het is even wachten, de telefoon komt later het is weekend en dus heeft naar het stadhuis bellen geen enkele zin. Ik heb inmiddels bij de mailadressen ook de telefoonnummers van de bestuursleden. Ik ben tot dusver tevreden.

Morgen doe ik niets, althans ik ga niet op pad. Ik ga blogtekst maken en wat dingen uitzoeken. Zaterdag heb ik een draaidag gepland voor steunmateriaal, dat wil ik rond de plaza draaien. Met een beetje geluk kan ik stieren filmen, als die er zijn.

Read More

10. Stieren en honden

 By: Unknown    08:16     No comments

Vandaag 15 juli is een drukke dag waaraan een heleboel geregel en stress vooraf is gegaan. Het zijn de laatste acht dagen en ik merk dat ik richting een soort einde aan het werken ben. Omdat ik gisteren ziek was film ik vandaag op twee locaties een dubbelprogramma. Het is ongeveer 250 kilometer rijden, op en neer. Voorbereiding had ik ondanks mijn ziekte extra aandacht aan gegeven en tijd in gestoken. Het past goed in elkaar en weet wat ik wil. Ik had Nerea gevraagd om mee te gaan, maar ze is naar zee. Jammer, maar zonder haar moet het ook lukken. 

Om half elf is de afspraak rond en anderhalf uur later sta ik in  Marcilla. Het is een stadje in het zuiden van Navarra. Midden in het plaatsje een grote burgt. Beetje vreemd het ding staat echt midden in het dorp en ziet er een beetje nep uit, maar hij blijkt toch echt te zijn. Bij een bar, afgeladen met allerlei stierenspul, vraag ik waar de ganaderia ligt en waar ik moet zijn. Het is duidelijk dat de uitbater meteen weet wie ik bedoel en dat ik dat niet zonder hulp zal vinden. Geen nood hij belt met Jabier en die staat een kwartier later voor m’n neus.

Toro mestizo de Casta Navarra 

Jabier is een echte Spanjaard, lang krullend donker haar en ook al is hij veeboer verschrikkelijk ijdel. Dat komt vooral naar voren als hij doorkrijgt dat het om video gaat, hij laat meteen weten dat zijn hobby toneelspelen is. Hij vertelt vol passie over zijn ganaderia. Hij heeft het bedrijf samen met zijn broer van hun vader overgenomen. Het terrein waar de dieren staan ligt een achteraf en heeft twee locaties. In het dorp hebben ze een soort mini plaza de toros. De ganaderia is omheind met hekken en daarbinnen zijn zones ingericht. De grote stieren van vier en vijf jaar staan apart en dat zijn er maar een paar. De twee den drie jarigen ook en dan zijn er nog de afdelingen voor jongvee en koeien en voor alleen koeien. Op het moment is het allemaal even dor en droog, de dieren eten hooi. Volgens Jabier kunnen ze ook van het terrein af, maar nu niet.

We rijden in Jabiers Opel Astra door het stieren verblijf. Het zijn geen vechtstieren legt hij uit. De Casta Navarra is te groot en vooral veel te slim. Dat is overigens onzin, maar dat laat ik maar zo. Maar er wordt wel met de beesten gerend in de encierros en nog meer soorten dorpsvermaak. Hij laat op zijn mobiel een paar filmpjes van runs uit de buurt zien. Het vee is vleesvee, dus voor de slacht, maar tussen de koeien staan verschillende capons, ossen. Een stier van boven de zes is er niet, dan wordt hij gecastreerd. Dan is hij veel rustiger en dan kun je er nog prima van alles mee doen legt Jabier uit.

Bij het koeien verblijf zegt hij dat er gisteren nog een stier bij is geweest, dat kom je bij ons al helemaal niet meer tegen. In Spanje kennen ze geen kunstmatige inseminatie. Vol enthousiasme wijst hij zijn beste koe aan. Een groot donker dier, voor mij ziet ze er hetzelfde uit als de rest. Ik vraag hem daarom wat er dan zo goed aan is. Ik ben totaal verbaast als hij een filmpje van een encierro laat zien, dat is er dus ook met koeien. Het is me snel duidelijk dat het gaat om temperament, om passie. Dat heb ik nog nooit gehoord of gezien. In Nederland is een koe een economisch goed. Een melkfabriek waarbij het gaat om productie. 

In de eigen arena legt hij uit wat er allemaal mogelijk is. Het is een soort plaats waar ze eten, drinken en de stierenvechter uithangen. Met koeien en jonge stiertjes, want met jongvee kun je ook ‘spelen’. Ik weet niet hoe ik het anders moet noemen. Er gaat niets dood, maar het nut zie ik niet. Ik doe het interview met Jabier. Dat moet helaas een paar keer over, omdat ik niet helemaal kan zien wat ik doe. Uiteindelijk staat het er goed op en dat is best prettig bij 35 graden in de schaduw.

Ik ben inmiddels terug in Lekunberri over een paar minuten ga ik naar Xabier. Hij houdt zich bezig met het ontwikkelen van de Presa Navarra. Dat is een hond die speciaal voor de jacht, de ronda, wordt gefokt. Hier is dat met name op zwijnen, maar soms op herten. 

Het logo van de kennel van Xabi

De honden speuren het wild op en grijpen het vast. De jager dood het met een groot mes, de chucillo. Ik interview Xabi nadat ik eerst uitgebreid zijn kennel film. Ik ben al in veel landen bij fokkers geweest en het houden van honden is buiten Noord-Europa echt anders. Het zijn hier, maar ook in de VS, Italië en eigenlijk overal zijn het echt beesten. Het is fokmateriaal en het zijn geen huisdieren. Xabier legt in het interview uit hoe het in elkaar zit. Het interview gaat meteen goed. We stoppen wel na iedere vraag zodat ik even kan checken hoe het erop staat. Al doende leer ik en zo voorkom is een hoop gefilm voor noppes. 

Olatz in de kennel

Olatz met Linda

Ik sluit met het interview mijn laatste dag in Navarra af. Morgen ga ik naar Santander om daar te kijken of ik een corrida de toros in beeld kan brengen. Ik hoop dat ik ook nog wat drijfwerk kan filmen, maar de tijd wordt krap.

Read More

9. Ziek, 14 juli

 By: Unknown    09:04     No comments

Er zijn best een aantal problemen waar je tegenaan loopt als je alleen werkt. Je moet alles zelf beslissen, regelen, filmen en bedenken. Dat gaat allemaal best, behalve als er dingen niet doorgaan, anders uitpakken als je van te voren had bedacht of je zoals vandaag ziek bent. Nu stond er voor vandaag niet veel op de planning al moest ik vanochtend de laatste encierro laten schieten. Het is ruim een half uur rijden en dan dik twee uur wachten tot het begint. Met geluk heb je dan dertig seconden materiaal, als je pech hebt tien en als je helemaal mis kleunt dan niets. Ik had eigenlijk maar een probleem, het regende flink. Nou zou je zeggen nou en,  het probleem is dat de camera niet is uitgerust met een ‘regenjasje’. Die bestaan wel, maar er zit er geen bij. Dan is twee uur in de regen best lang.

Verder is regelen een van de belangrijkste dingen die je als journalist moet kunnen. Mensen voor je laten zoeken, kijken en hulp vragen als je vast zit. Hier heb ik zelf bijvoorbeeld een taalprobleem, mijn Spaans is toch verder weg dan ik dacht. Ik kan het wel volgen maar met name luisteren kost moeite. Daarbij spreken ze hier in Nafarroa (Navarra) Baskisch, veel zelfs, en dat beheers ik helemaal niet. Regelen kost tijd en geduld, ik zit meestal te wachten. Wachten op dingen die gaan gebeuren en wachten tot je ergens terecht kunt. Soms gaat zelfs mij dat te lang duren en ga ik maar gewoon wat doen. 

Het werken met camera gaat heel goed, maar als je er nog bij moet interviewen kom je handen, oren en ogen tekort. Mensen zijn zenuwachtig voor de camera, ze praten op camera ineens niet meer zoveel of veel minder vrij dan als het ding nog in de tas zit. Je moet bepalen wat en hoe je het gaat filmen, waar en dan blijkt uiteindelijk dat wat je hebt bedacht helemaal niet kan.  Dat zijn allemaal dingen waar je continue mee bezig bent en moet zijn. Soms word me dat een beetje veel. Zeker als je dan een hele stad door bent gelopen twee statieven en een camera en je je een ongeluk staat te zweten.

Ik heb nog een dikke tien dagen en nog drie dingen op de planning. Het laatste ben ik nog in dubio hoe ik het ga aanpakken. Het gaat om het filmen in Santander. Daar wil ik stierenvechten in beeld krijgen en zo goed mogelijk. Ik twijfel of ik de organisatie zal benaderen om medewerking, het risico is dat ze me zo afwimpelen. Dan hoef ik er niet meer heen, dus ik denk dat ik gewoon ga opduiken en het daar vraag. Iemand in z’n gezicht zeggen dat iets niet kan is altijd moeilijker dan per telefoon of mail. Maar ik twijfel. 

Komende dagen wil ik nog een ganaderia zoeken die in de buurt van Santander zit. Dat wordt moeilijker want ik ken daar minder mensen, althans die moet ik dan eerst zoeken.

Read More

12. Overdenkingen

 By: Unknown    03:20     No comments

Ik kijk inmiddels erg uit naar een stierengevecht. Van alle buitenlanders die ik inmiddels heb gesproken die er een hebben gezien heb ik nog geen enkel positief commentaar gehoord. Dat verbaast me aan de ene kant niet en aan de andere kant wel. Iemand moet het toch begrijpen, misschien moet je er meer zien om tot een inzicht te komen. Het houd me bezig.

Ik ben niet nieuw met dit soort dingen. Het heeft me jaren gekost voor ik op de een of andere manier begreep hoe een hondengevecht in elkaar zat. Welk doel er wordt nagestreefd en wat het nut ervan was. Daarna kon ik ook begrijpen wat er bij de mensen die zich daarmee bezighielden omging en dat was niet alleen geld. Bij hondengevechten zijn er ook nog eens heel veel verschillende vormen. De Amerikaanse manier is het meest bekend. De honden die daarvoor gebruikt worden zijn American Pitbull Terriërs, maar heel zelden een ander ras. Tot 1976 waren die gevechten in de VS legaal. Het verbod heeft echter nergens toe geleid, de gevechten zijn ondergronds gegaan. De regels van het gevecht zijn heel streng en zijn vastgelegd als de Cajun Rules. In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken is het niet simpelweg twee honden een potje laten knokken tot er een dood is en een winnaar. Slechts vier procent van de gebruikte honden overlijdt tijdens of na een gevecht. Daarbij is er een duidelijk doel, meerdere zelfs. Bij honden is dat gameness, de wil om door te gaan.

Traditioneel hondengevecht in Afganistan

Bij het stierengevecht is er wat dat betreft in mijn ogen iets vreemds, de stier kan nooit winnen. Daarbij gaat de stier altijd dood, dus een stier die 'goed' is in de arena kan niet meer worden gebruikt om het type of de stier te verbeteren. De vragen stapelen zich op, wat is het doel? Is het wel een sport, waar moet ik het plaatsen?

Het hele proces en de hele wereld rond de vechthond heeft me jaren geïntrigeerd. Ik weet inmiddels wel hoe dat eruit ziet. Ik wil  nu proberen uit te vinden hoe het zit met de vechtstieren. Hoe zal het, als het eventueel komt tot een verbod, gaan met de toro de lidea? Verdwijnt deze vorm van de stier dan? Het is een veel gehoord cirkelargument. Als de gevechten verdwijnen dan verdwijnt ook de Spaanse vechtstier en zonder gevechten dus geen toro bravo. Klopt dat? Het is een vraag die me misschien verder kan helpen in waarom de Spanjaarden zo vasthouden aan deze traditie. Al moet ik dat wel in perspectief plaatsen, veel mensen zijn inmiddels tegen de gevechten. De reden daarvoor hangen echter niet altijd samen diervriendelijkheid. Het afschaffen van de gevechten is vaak ook een vorm van afzetten tegen het centrale gezag in Madrid. Want veel regio’s streven nog steeds naar meer zelfstandigheid en alles wat uit de hoofdstad komt zouden ze het liefst weer zien vertrekken. Dat geldt bijvoorbeeld heel sterk in Catalonië. Die regio wil meer, zo niet totale, onafhankelijkheid. De regio heeft het stierenvechten verbannen. Op de eerste plaats om een politieke reden, het is Spaans. Op de tweede plaats is de provincie wel Spaans, maar de inwoners zijn geen Spanjaarden en op de laatste plaats heeft het nauwelijks echt een traditie op het gebied van de corrida de toros. De hoofdstad, Barcelona, is nooit een groot vechtcentrum geweest zoals Sevilla, Madrid of Bilbao. Zo’n zelfde verhaal geldt voor Galicië.

Read More

8. La Ronda

 By: Unknown    11:21     No comments

Samen met Xabier en Pedro vertrek ik rond vier uur op vrijdagmiddag van 11 juli richting het noorden van Navarra. Het is ongeveer een uur rijden naar het gebied waar we gaan jagen. Ik heb geen idee wat me te wachten staat. Navarra en zeker het noorden dat in de Pyreneeën ligt is een ruig gebied. Groen, veel rotsen, bossen en bergen. We gaan naar het dorpje Santesteban, daar zullen we Luís ontmoeten een vriend van Xabi. Hij is zowel hondenfokker, jager als veedrijver. Xabi vertelt me onderweg dat Luís veel jaagt en dat het in heel Navarra stikt van de zwijnen. Ik krijg het idee dat het een plaag is. Net als in Nederland heeft het wilde varken hier nauwelijks natuurlijke vijanden en gedijd het uitermate goed. Afgelopen week heeft Luís een varken van meer dan tweehonderd kilo gevangen. Zijn belangrijkste hond, Kalashnikov, heeft daarbij flinke schade opgelopen. Dat hoort er allemaal bij.

Chato de Santesteban 12 jaar

Kalashnikov de Santesteban

Xabí rattelt tijdens de rit door over de Presa Navarro. Hij heeft met Pedro hele discussies over de andere Spaanse grijphond de Alano Español. Welke van de twee het beste is. Hoe de genetische geschiedenis in elkaar zit en verband houdt. Wie wat doet en welke club nu eigenlijk het beste met de Alano voor heeft. Uiteindelijk arriveren we in Santesteban, een klein plaatsje in een uithoek van Navarra.

Cespedes, Alano Español

Op het dorpsplein ontmoeten we Luís met een van zijn maten. Daarna vetrekken we richting de kennel in de bergen. We rijden nog een tien minuten tot we bij het hondenverblijf zijn. Ik film de honden, het inladen van de honden en daarna laad ik alle filmapparatuur in de 4x4 van Luís. We gaan veder met zijn wagen. De VW-bus van Pedro kan hier niet verder. Ik mag achter in de laadbak zodat ik de omgeving kan filmen. Het is een ruig stukje rijden. Zelfs de 4x4 heeft het op sommige stukken zwaar.

Ik met Komando de Santesteban

Presa Navarra Rehala

De rit duurt een kleine twintig minuten, Luís heeft al verschillende zwijnen gespot en de honden zijn niet meer te houden. Ik stel de camera in en daarna kunnen we. Ik ren het bos in achter de honden aan. Ik ben wel blij dat ik mijn KSK-broek (Duiste Kommando Spezial Kraften) aan heb. Die heeft extra voering in de pijpen en dat scheelt in de krassen van de bramen en andere doornstruiken waar ik me doorheen moet worstelen. Het is zwaar werk, rennen, kijken en filmen. Gelukkig zijn we met een paar mensen en hoef ik het kijken niet helemaal alleen te doen. Ik kan een van de presas redelijk volgen. Al is de hond die ik volg een sukkel want de andere honden zitten op een spoor en deze zichtbaar niet. ‘I am sweating like a pig’, tegen de tijd dat we echt moeten beginnen. De honden hebben een vijftig meter verderop een varken in een hoek gedreven. Als ik aankom hebben ze alle drie vast. Het zwijn kan niet meer weg. Ik krijg van Luíz een chucillo, een jachtmes. Daarmee steek ik het zwijn in de oksel en het dier bloedt het binnen een paar seconden dood.

We gaan verder de berg op mm het interview te doen, helaas is Luís niet zo’n prater. Daarom spreek ik alles wat ik ga vragen eerst door, zodat hij er even over kan nadenken. Dat blijkt een goede tactiek. Hij kan redelijk onder woorden brengen wat en waarom hij zo jaagt. Het lijkt er toch echt op dat er een enorme kloof zit tussen Nederlanders en Spanjaarden. Mijzelf buiten beschouwing latend, denk ik niet dat het tafereel wat ik net heb aanschouwd er bij heel veel Nederlanders in zou gaan. Laat staan dat je er in juridische zin mee weg zou komen. Dit zouden ze in Nederland bestempelen als stropen en dierenleed. Voor Luís en de vier andere Basken waar ik nu mee op pad ben is het de normaalste zaak van de wereld.

Als journalist wil ik even stilstaan bij hoever je ethisch gezien kunt gaan. Ik vind het heel moeilijk in het geval van deze documentaire. Ik ben in hoge mate afhankelijk van wat ze me willen laten zien. Ik vel daar geen oordeel over. Ik wil in het midden blijven, de kijker moet straks bepalen wat ze van hun mede Europeaan vinden. Toch is het een lastig probleem, ik loop al jaren mee en heb op het gebied van jagen en honden al wel zo’n beetje alles gezien. Dat beeld is niet het doorsnee beeld wat een Nederlander zal begrijpen, ik die zin ben ik al uit het midden opgeschoven. Ik begrijp dat het gebruik van de presa honden. Het houden van de beesten en dat is heel anders dan dat wij in Nederland gewend zijn. Daarmee word ik geconfronteerd met het simpele feit dat ik het beeld voor de kijken een kleur geeft.

Read More

7. Rennen

 By: Unknown    07:15     No comments

De wekker gaat twee keer en bij de tweede om 04.56 sta ik op. Aankleden, tas inpakken en weg. Het is nog rustig op de weg. Na een klein half uur ben ik in het centrum er is gelukkig nog parkeerruimte, maar niet veel. Ik ben niet alleen, het is half zes en het is druk. De feesten gaan 24 uur per dag door negen dagen lang. Ik kan links en rechts wat steunmateriaal filmen. Ik wil kijken of er plaats is bij de Plaza de Toros. Daar is de aanloop en dus ook het beeld het langste. Niet het meest spectaculair, maar wel het langste shot dat je kunt maken.

Pamplona, rode lijn is het parcours

De hekken worden zo geplaatst dat er een kleine twee meter tussen zit. Dus in totaal staan er vier houten hekken. Iedere dag wordt alles opgebouwd en afgebroken! En daarmee bedoel ik ook alles. Alleen de vaste draaihekken blijven hangen, maar verder verdwijnt alles. De hele stad wordt geveegd en schoongespoten met een zeepoplossing. De plek waar ik wil zitten moet dan ook nog door de carpinteros gebouwd worden. Na een kwartier kan ik op het hek klimmen en dan begint het wachten. Gelukkig regent het niet of nauwelijks.

Na opbouwen van de hekken wordt er geveegd en opgeruimt. Daarna worden de feestvierders door de politie uit de ‘gracht’ verwijderd. Een grote groep politie gaat het parcours af om het te controleren op misstanden. In de gracht staan de pers (met accreditatie), genodigden, om de vijf meter een agent en een heleboel medisch personeel. Om de honderd meter een ambulance en achter mij zelfs twee. Zo nu en dan maak ik wat opnamen van het hele schouwspel. 

Rond half acht gaan de drijvers vanaf de Plaza de Toros naar de start een vast ritueel dat met veel gejuich wordt begroet. Het stikt van de pers, radio, tv, fotograven en schrijvende pers. En daarnaast natuurlijk de echte cowboys zoals ikzelf. Groot nadeel ten opzichte van de pers met toegang is dat ik maar een plek heb en me niet vrij kan bewegen. Ik zit waar ik zit en van het hek af gaat niet. Daarnaast miezert het de halve tijd. Het wachten doet inmiddels zeer!

Ik heb goed uitzicht ook al zitten er mensen voor me op het hek. Het hele spektakel is in vijf minuten voorbij. Een stier geeft een echte show weg, mooi voor de beelden. De eerste mensen zijn al weg als de ossen en de drijvers de stoet afsluiten. Omdat voor me een gewonde wordt verzorgd kan ik dat mooi meepikken. Daarna ga ik de stad ik om links en rechts wat beeld te schieten, want het feest is gewoon verder gegaan.

In het lege stierenverblijf mag ik gewoon filmen en hoewel ze niet op camera willen heb ik een interessant gesprek met twee jonge Spanjaarden. Ze zijn sceptisch over mijn idee. Hoe kan ik volgens hen een documentaire maken over iets wat ik niet heb gezien? Ik ben vast tegen en zal het niet kunnen begrijpen. Wat ik niet zal begrijpen kunnen ze niet uitleggen. Het is bruut leggen ze uit. Als ik zeg dat ik niet voor of tegen ben, snappen ze dat niet. Toch zijn ze wel geïnteresseerd in wat ik wil. Eigenlijk snap ik helemaal niets meer van de Spanjaard en de stier. Wel weet ik inmiddels dat een vechtstier ongeveer 25.000 euro kost. Dat als hij tijdens het rennen, verongelukt of gewond raakt de stad een nieuwe moet kopen bij de stal. Vorig jaar waren er stallen met slechte stieren en die worden daarna niet meer gevraagd om te leveren.

Read More

6. Maandag zeven juli

 By: Unknown    07:20     No comments

Vijf uur gaat de wekker en het is nog niet helemaal licht buiten. Gisterenavond heb ik alles al klaargelegd en dus ben ik zo aangekleed en weg. Een klein halfuur rijden naar Pamplona. De eerste dag dat de stieren rennen en ik ze te zien krijg. Dat hoop ik in ieder geval. Het rennen is stipt om acht uur, maar al uren van tevoren is het hele parcours bezet met toeschouwers. Het is gratis, behalve in de Plaza de Toros.


Tegen half zeven ben ik eindelijk bij het parcours. Ik loop bij Santa Domingo de straat in. De stal is aan de linkerkant en de stieren en ossen liggen er heel rustig bij. Ik heb nog nooit in mijn leven zo’n drukte in een stad gezien voor zeven uur. De eerste lopers staan al klaar. Ik loop een deel van het parcours dat straks gerend moet gaan worden. Het publiek staat rijen dik en overal is politie. Het hele traject is afgezet met zware houten hekken. De ramen en deuren zijn professioneel dichtgetimmerd. Na een vierhonderd meter word me vriendelijk doch dringend verzocht me met mijn camera en rugzak van het parcours te verwijderen. Via een parallellopende straat loop ik verder in de richting van het stadhuis. Links en rechts maak ik wat opnames. Ik kan nergens bij de hekken komen en besluit later in de week terug te gaan om daar wel te kunnen komen. Het staat overal helemaal vol. Ik maak opnamen van het publiek en wacht tot de run is geweest. Dat duurt nauwelijks tien minuten.

Ik heb om tien uur afgesproken met Xabi zijn dochter Olatz en Nerea Otano, mijn hulpje en tolk. Nerea is een rechtenstudente en met z’n vieren nemen we de bus naar het centrum. Ik bepakt met camera en statief, zij allemaal uitgedost in rood-wit, de kleuren van San Fermin. Ik leg Nerea tijdens de busreis uit wat de bedoeling is. Eenmaal in de stad zoeken we een geschikte locatie. De beste lijkt ons het monument van het stierenrennen, op Roncevalles. Helaas staat daar een groep muziekanten. Hoewel ik het technisch wel voor elkaar krijg om het omgevingsgeluid te drukken en het allemaal in goede banen te leiden kunnen Nerea en ik elkaar niet verstaan, de herrie maakt interviewen onmogelijk. We verkassen een kleine honderd meter en ik zet weer alles in elkaar.

Beeld op Roncevalles

Eens temeer ben ik er vandaag achter gekomen dat het maken van beeld erg moeilijk is als je alleen werkt. Ik ben geen Frans Bromet en dat wil ik niet zijn ook. Ik vind zijn vorm wel fantastisch, maar wel alleen als hij het doet. Voor mij is tv-maken een groepsproces met een taakverdeling. Ik doe het nu wel voor een groot deel helemaal alleen, maat links en rechts wat hulp is bijna onmisbaar.


We hebben geluk. We staan net klaar als een groep demonstraten voorbij trekt. Ik vraag aan Nerea wie het zijn en ze zeg dat het een tegendemonstratie is. Ik vraag meteen wie de woordvoeder van de club is en dat blijkt een politica van de Spaanse partij voor de dieren. Het eerste interview is heel snel geregeld. Maar technisch is het een stuk lastiger. Nerea doet het vertaal werk, maar ik kan niet voor en achter de camera tegelijk zijn. Dat gaat dus meteen mis, de camera draait niet en ik weet niet of ze goed in beeld staat. Daarop biedt Nerea aan dat zij wel de microfoon kan vast houden en de vragen stellen. Ik hoef alleen maar te vertellen wat ze moet vragen. Dat werkt uitstekend, ze kan ook meteen doorvragen en zo worden de interviews veel beter en kan ik zorgen voor het beeld, geluid en regie. Na het eerste interview film ik de demonstratie, al stelt dat weinig voor. Een handje vol mensen en een heel publiek dat het tolereert, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Daarna sleep ik heel de handel weer terug naar onze interviewplek en doen we nog een aantal interviews met bezoekers van San Fermin.

San Fermin 2014

Read More

4. Testen en proberen

 By: Unknown    13:10     No comments

Het is vrijdag de vierde juli een paar technische tegenslagen verder, hoop ik dat het op dat vlak rustig blijft. De auto is gemaakt en de tent heb ik zelf gerepareerd. Ik heb ik helaas wel een jachtpartij gemist. Jager Luìs gaat vanavond al de bergen in met zijn rehala. Het is maar negen kilometer verderop, maar ik kan hem helaas niet bereiken. Jammer, maar volgens mijn contact, Xabi, kan het komende week nog. 

Nu de Land Rover er weer is kan ik morgen naar Pamplona. Ik wil mijn contact Xabi bezoeken en kijken hoe de stad eruit ziet. Voor de zekerheid bij de organisatie langs en kijken of de stieren er al zijn. Dat zou kunnen, maar het is vreemd. Volgens de traditie zouden ze pas morgen arriveren. Van de Basken die ik tot nu toe heb gesproken gaat er niemand heen. Het kan aan mij liggen, maar het lijkt toch een beetje een kermis wat een beetje van het lokale is vervreemd. De wereldwijde bekendheid is een  ongetwijfeld van invloed. San Fermin daarentegen vieren ze allemaal. 

Over tegenstanders ben ik nog niets tegengekomen en ik ben  benieuwd of ze er zijn. Dat is iets wat ik moet uitzoeken. Waar ze demonstreren en als het even kan een interview afnemen. Ik heb er nog niets over gehoord toch kan ik het me haast niet voorstellen dat ze dit niet zouden aangrijpen voor een protestactie. Aan de andere kant is het niet vreemd, de organisatie van het festival is zo aanwezig dat bijgeluiden makkelijk worden overstemd. 

Het is zaterdag, testdag. Ik wil uitzoeken waar ik moet zijn. Hoe het eruit ziet en allerlei praktische dingen. Ik heb alles bij me. De camera, twee statieven, de Leica, een een laptop. Uitzoeken welk statief ik wil gebruiken en wat ik nog meer nodig heb. Ik ben er snel uit. Laat ik het zo zeggen: de hele lading is te dragen voor iemand die de halve marathon onder de anderhalf uur loopt en vijf keer per week met ijzer gooit in de sportschool. Het werkt dus niet. Met zoveel zooi ben je niet flexibel en je hebt geen ogen in de achterhoofd. In de mensenmassa moet ik licht en flexibel zijn. Dus het eenpootstatief, al kun je daar bijna geen interviews mee doen. Het is een wiebel ding en dat zie je op het geschoten materiaal en als je het vasthoudt knikt het soms. Voor de interviews moet ik even kijken hoe ik dat ga aanpakken. Het statief wisselen is een werkje van nog geen minuut. Het instellen van de camera is zo gepiept. Het blijft wel opletten en ik heb de mini handleiding altijd binnen handbereik. 

Het zijn problemen die ik wel had verwacht. De oplossing is lastig. Ik moet de camera bedienen, want zonder goed beeld heb ik geen film. Ik moet het geluid in de gaten houden, want zonder goed Wat ik niet perse geluid zijn de interviews onbruikbaar. Wat ik niet hoef te doen is de microfoon vasthouden en vragen stellen. Ik moet de vragen wel formuleren, maar stellen dat kan een andere persoon doen. Ik ga een hulpje zoeken, een Spanjaard of Spaanse, die de vragen kan stellen op mijn aangeven. Ik heb Olatz, de dochter van Xabi, gevraagd of ze iemand weet. Ze heeft wel een idee. Vandaag of morgen weet ik of ze iemand heeft kunnen vinden. Het is een ‘noodoplossing’ maar anders is het bijna niet te doen.

Zondag is het startschot van San Fermin. Daar komt geen stier bij kijken. Dus blijf ik in mijn hoofdkwartier en ik ga me voorbereiden op maandag en dinsdag. Dan wil ik het rennen filmen, interviews doen en hopelijk iemand van de organisatie voor de camera krijgen. Dat laatste is een journalistieke klus van formaat. Ik heb namelijk geen toestemming om te komen filmen en het stikt van de pers.

Read More

2. Voorbereidingen

 By: Unknown    02:52     No comments

Ik weet wat ik wil en ga meteen slag. Ik ben zelf geen jager, maar ik ken er wel een heleboel. Zowel Spaanse als Amerikaanse grofwildjagers een enorm voordeel. Dan kom ik erachter hoeveel makkelijker contacten leggen is geworden. Via contacten in de hondenwereld leg ik contact met een paar rehalas, jagers en hondenfokkers. Het plannen van die afspraken is een fluitje van een cent en zo kon ik dat deel van het verhaal snel in de steigers zetten. Mijn open vizier was daarbij van belang. Het is namelijk geen enkel probleem een jager tegen de haren in te strijken. Gelukkig heb ik niets tegen de jacht, als het erop aan komt heb ik waarschijnlijk meer tegen de bio-industrie. 

Omdat ik in Pamplona materiaal wil filmen met stieren komt het goed uit dat ik afspraken kan maken met jagers in Baskenland. Dat scheelt me een hoop heen en weer rijden en mogelijk kan ik zaken combineren. 

Het opzetten van het verhaal over de stierengevechten en het stierenrennen is een kriem. Het festival rond San Fermin is een grote commerciële poppenkast. Pas vanaf 15 mei kun je een  perskaart aanvragen. Ik zit er bovenop. De vijftiende krijg ik automatisch alle drie de formulieren toegestuurd en een uur later stuur ik alles ingevuld terug. De ontvangstbevestiging komt vrijwel direct. Tijpisch Spaans krijg een week later nogmaals de hele papierwinkel toegestuurd. Gelukkig heb ik alles nog en binnen vijf minuten, met commentaar dat ik dit al had ingestuurd, gaat alles weer naar Pamplona. Daarna krijg ik wederom bevestiging. 

Daarna is het wachten op de accreditatie. Het duurt tot 18 juni de mail komt ergens in de middag. Niks, nakkes, nada, ik krijg geen toestemming of liever geen toegewezen plaats langs het parcours. Daar ben ik niet de enige in een Spaanse fotograaf die ik via facebook ken krijgt ook niets. Voor mij is het inmiddels te laat om alles te laten vallen. Dus ik besluit gewoon door te gaan met mijn werkzaamheden. Dan maar filmen vanuit het publiek.

Dat is maar een deel van wat ik daar wil. Het andere is het filmen van stierengevechten. Bij de Plaza de Toros zijn ze snel en duidelijk, nee. Beelden van de gevechten mag ik niet draaien er zitten rechten op. Alle beelden zijn verkocht aan televisiestations. Geen nood er is beeld genoeg denk ik en ik kan terplekke kijken wat wel kan. 

Ik ben al een aantal maanden bezig. In het begin is het allemaal ver weg en duurt het lang. Inmiddels zit ik een dikke week voor vertrek. Ik weet niet of ik er klaar voor ben. Er zijn nog wat dingen die ik wil doen, maar het staat en val een beetje met wat er op locatie mogelijk is.

Het niet krijgen van een persaccreditatie was een ingecalculeerde tegenvaller. Ik weet dat ik het onderwerp altijd kan maken en dus ben ik nog steeds van plan om te gaan. Ik ga, dat staat vast. 

De komende dagen ga ik verder met het opstellen van mogelijke interviewvragen, het bijwerken van het scenario en bloggen. Op praktisch vlak moet er ook nog een en ander worden geregeld. De auto is technisch bijna in orde, maar ik wil hem nog netjes maken. Kampeerspullen uitzoeken, nog wat aanvullen, de camera ophalen en meer van dat soort dingen. Al met al best nog wat losse eindjes. Ik heb een to-do-lijst gemaakt, handig en overzichtelijk. Daarmee heb ik eigenlijk alles wel onder controle, al zal ik best iets over het hoofd zien. 

Mijn Land Rover

Read More

3. De reis

 By: Unknown    02:51     No comments

Gisteren ben ik vertrokken. Eindelijk rust, althans dat lijkt zo. Stress van de voorbereiding is veranderd in reisstress. Dat is anders, nu moet het gebeuren. De eerste dag rijd ik naar Blois en kom veel te laat aan. In het donker moet ik de tent opzetten, die ik nog nooit eerder heb opgezet. Niet dat ik dat normaal altijd zo doe, maar het regende in Nederland en met natte spullen vetrekken dat is niet handig. Wel had ik eerder moeten stoppen, dat had me veel gevloek gescheeld. De tent staat na een dik uur.

’s Ochtends kom ik erachter waarom het niet zo soepel ging, er is een band kapot waardoor de stok niet buigt. Het is namelijk een grote tunneltent, heel groot, ik kan er rechtop in staan. Wel zo handig als je erin moet werken. Het mankement is snel verholpen, met een touwtje kan ik de band vastzetten.

Het is vanaf Blois dik zevenhonderd kilometer naar Navarra. Gelukkig kan ik aardig rijden en gaat alles prima. Ik stop in Lekunberri, net boven Pamplona. Als ik voor de camping sta en de wagen stilzet geeft het ding een enorme rammel. Dat is niet goed! Ik hoop nog op een incident, komt vaker voor bij oude Land Rovers, maar het blijft zo. Gelukkig ben ik waar ik wezen moet en zet ik de tent op. Dit keer kan ik zien wat ik doe, en dat scheelt! Binnen twintig minuten staat het ding en goed ook. Het wordt snel donker en dan zie ik het volgende probleem, de wagen heeft geen verlichting meer. Ik check snel even een lampje, maar dat blijkt nog heel, dus er is iets anders loos. Mooi, of liever helemaal niet mooi. Toch goed dat ik een verzekering met pechhulp heb afgesloten. Normaal niets voor mij, maar ik wilde geen risico’s lopen en dan blijkt deze keer maar goed.  Het regent al sinds ik over de Frans – Spaanse grens ben gereden en het regent nu nog, om middernacht, nog steeds. Ik lig inmiddels in mijn slaapzak, morgen wordt een drukke dag.

’s Ochtends ben ik alle papieren kwijt, het hele script is foetsie en weet ik eigenlijk niet waar ik het eerste mee moet beginnen. 
Het heeft de hele nacht keihard geregend. Het is nu rond het middaguur en het is net gestopt. De verzekering gaat iemand sturen om me te helpen de auto gemaakt te krijgen. Ik heb zelf al onderzoek gedaan, ik denk dat de uitlaat de rammel veroorzaakt en de verlichting zit hem denk ik in de schakelaar. Gelukkig zijn ze hier allemaal erg behulpzaam en zit er op iedere hoek van de straat een 4x4 service of Land Rover garage dat scheelt. Straks ga ik maar eens even wat studeren of lezen, Spaans lijkt me een goed plan.

Ik in het basiskamp

Al met al is het een leerzame reis tot nu. Je kunt nog zo goed plannen, uitzoeken en regelen, je blijft toch in hoge mate afhankelijk van de techniek. Je bent helemaal op jezelf aangewezen, maar een terug is er niet. 

Het bekendste gebouw van Lekunberri is het hotel waar Hemingway verbleef als hij kwam jagen.

Read More